Sesamum indicum
Nie daj się zwieść rozmiarowi. Ziarna sezamu to jak ten cichy geniusz w kącie sali – niepozorne, skromne, ale pełne starożytnej mądrości i składników odżywczych. Od sushi po tahini, to bohater zdrowia, który zasługuje na swoją chwilę chwały.
Co wyróżnia sezam?
Sezam to jedna z najstarszych roślin oleistych uprawianych przez człowieka. Te maleńkie nasiona są wyjątkowo bogate w wapń, magnez, żelazo i lignany (zwłaszcza sezaminę), które działają antyoksydacyjnie i wspierają równowagę hormonalną. A do tego są pyszne – szczególnie podprażone.
Właściwości zdrowotne sezamu
1. Wzmacnia kości
Jeden z najlepszych roślinnych źródeł wapnia i magnezu – niezbędnych dla mocnych kości, szczególnie jeśli nie spożywasz nabiału lub jesteś po menopauzie.
2. Wsparcie hormonalne
Sezamina i fitoestrogeny mogą wspierać równowagę hormonalną, zwłaszcza u kobiet w czasie PMS lub perimenopauzy. Taki cichy szeptacz hormonalny natury.
3. Zdrowie serca
Dzięki zawartości tłuszczów nienasyconych i przeciwutleniaczy wspiera zdrowy poziom cholesterolu i redukuje stany zapalne – prawdziwy sprzymierzeniec układu krążenia.
4. Źródło żelaza
Czarny sezam zawiera szczególnie dużo żelaza niehemowego – idealny dla osób z anemią lub chronicznym zmęczeniem.
5. Skóra i włosy
Olej sezamowy od wieków wykorzystywany jest w tradycji ajurwedyjskiej – odżywia skórę i skórę głowy. Sezam działa upiększająco – od środka i od zewnątrz.
Wartości odżywcze sezamu (na 100g)
| Składnik | Zawartość |
|---|---|
| Kalorie | 573 kcal |
| Białko | 17.7 g |
| Tłuszcz | 49.7 g |
| Węglowodany | 23.5 g |
| Błonnik | 11.8 g |
| Wapń | 975 mg |
| Magnez | 351 mg |
| Żelazo | 14.6 mg |
| Cynk | 7.8 mg |
| Witamina B1 (Tiamina) | 0.79 mg |
Mity i fakty o sezamie
„Sezam to tylko dekoracja”
Nieprawda. Choć często ląduje na bułkach, sezam to prawdziwa bomba minerałów i funkcjonalne superfood.
„Tylko czarny sezam jest zdrowy”
Obie odmiany są wartościowe – czarny ma więcej antyoksydantów i żelaza, ale biały (np. w tahini) też robi robotę.
„Alergia na sezam to rzadkość”
Nie do końca. Sezam uznawany jest dziś za poważny alergen w wielu krajach – dlatego warto zaczynać od małych ilości.
Ciekawostki o sezamie
- Zwrot „Sezamie, otwórz się” pochodzi od tego, jak dojrzałe strąki sezamu pękają i rozsypują nasiona – symbol ukrytego skarbu.
- W starożytnym Egipcie sezam był używany jako lek, pokarm i olej – pełen pakiet.
- Prażenie nasion sezamu wydobywa smak i ułatwia trawienie – warto spróbować.
Jak używać sezamu w kuchni?
- Tahini – kremowa pasta z sezamu, idealna do sosów, hummusu lub… prosto łyżką ze słoika 😉
- Posypka do wszystkiego – sałatek, zup, warzyw pieczonych, dań z ryżu – dodaje chrupkości, smaku i wartości.
- Olej sezamowy – doskonały do sałatek lub delikatnego smażenia – wystarczy kilka kropel.
- Kulki mocy – z daktylami i orzechami – sezam dodaje smaku i mocy mineralnej.
Podsumowanie
Sezam to małe, ale potężne nasionko – bogate w składniki mineralne, tradycję i smak. Wzmacnia kości, wspiera równowagę hormonalną, odżywia i… smakuje wybornie.
A Ty? Używasz sezamu na co dzień? Masz swój rytuał z tahini, ulubiony sos albo pieczesz chleb z sezamową posypką? Podziel się inspiracją – może komuś zasmakuje Twój pomysł!
